Cumhuriyet Kadınları Derneği
Tüzüğü
Kuruluş
Madde 1- Derneğin adı Cumhuriyet Kadınları Derneğidir. Genel Merkezi Ankara’dadır. Dernek yurtdışında ve yurtiçinde il, ilçe ve beldelerde şubeler ve temsilcilikler açabilir.
Derneğin Amaç ve İlkeleri
Madde 2- Cumhuriyet Kadınları Derneği Ulusal Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Devrimleri ile kazanılmış olan ekonomik ve siyasal bağımsızlığın, özgürlük, demokrasi ve aydınlanmanın korunması, savunulması, ülke ve halk yararına geliştirilmesi için çalışır.
Derneğin temel ilkeleri Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün ilke ve devrimlerine, devletimizin ülkemiz ve milletimizle bölünmez bütünlüğüne ve milli ve manevi değerlerimize sahip çıkmak; bütün canlıların yaşam hakkına saygı duymak; kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın ve şiddetin ortadan kalkması, kadınlarımızın üretimde, siyasette, sosyal ve kültürel alanlarda eşit bir biçimde yer almaları için mücadele etmek; çocuklara yönelik her türlü istismara karşı durmak ve her konuda çocuğun üstün yararını gözetmek; hukukun üstünlüğü ilkesine ve etik değerlere bağlılıktan ayrılmamaktır.
Derneğin Yapacağı İşler
Madde 3- Dernek amacını gerçekleştirmek için aşağıda belirtilen çalışmaları yapar.
- a) Faaliyetlerin etkinleştirilmesi ve geliştirilmesi için araştırmalar yapar.
- b) Yazılı, sesli ve görsel basın ve yayın organlarından yararlanır, iş birliği yapar. Dergiler, kitaplar, gazete ve üyelerini bilgilendirmek için bültenler, broşürler vb. yayınlar, dokümantasyon merkezi oluşturur.
- c) Ulusal ve uluslararası konferanslar, paneller, açıkoturumlar, sempozyumlar, seminerler, bilimsel çalışmalar, çalışma atölyeleri, açık hava ve kapalı salon toplantıları, gösteriler, geziler, kermes, çay, yemek, konser, balo, tiyatro v.b. etkinlikler ve imza kampanyaları düzenler.
- d) Burs verir, kurslar, sergiler, spor etkinlikleri, yaygın eğitim merkezleri, okullar, öğrenci yurtları, toplum merkezleri açar. Arşivler, kitaplıklar oluşturur. Benzer kuruluşlarla iş birliği yapar.
- e) Yardım sandığı kurmak, lokal açmak, sosyal ve kültürel tesisler kurmak ve bunları tefriş etmek, dokümantasyon merkezi oluşturmak, iktisadi, ticari ve sanayi işletmeleri kurmak ve işletmek gibi faaliyetlerde bulunur.
- f) Amaçlarını gerçekleştirmek için çeşitli kişi ve kuruluşlarla iş birliği yaparak teknik eleman, uzman, teknik araç ve gereçleri sağlar.
- g) Gerekli izinler alınmak şartıyla, amaçlarına ters düşmeyen koşullarla yurtiçinden ve yurtdışından yardım toplar, bağış kabul eder.
- h) Dernek faaliyetleri için taşınır, taşınmaz mal satın almak, satmak, kiralamak, kiraya vermek ve taşınmazlar üzerinde ayni hak tesis etmek gibi görevleri yerine getirir. Gerektiğinde borçlanabilir.
- i) Federasyon kurma, federasyona katılma kararı alır.
- j) Uluslararası faaliyette bulunmak, derneğin amaç ve ilkelerine aykırı tutum ve söylemleri olmaması şartıyla yurtdışındaki dernek veya kuruluşlara üye olmak ve bu kuruluşlarla proje bazında ortak çalışmalar yapmak veya yardımlaşmak görevlerini yerine getirir.
- k) Derneğin amacını gerçekleştirmek üzere, benzer amaçlı derneklerden, işçi ve işveren sendikalarından ve mesleki kuruluşlardan maddi yardım alır veya adı geçen kurumlara maddi yardımda bulunur.
- l) Amacın gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi halinde 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütür.
- m) Derneğin amacı ile ilgisi bulunan ve kanunlarla yasaklanmayan alanlarda diğer derneklerle veya vakıf, sendika vb.. demokratik kitle örgütleriyle ortak bir amacı gerçekleştirmek için platformlar oluşturur.
Derneğin Faaliyet Alanı
Madde 4- Dernek, amaçları ve ilkeleri doğrultusunda sosyal alanda faaliyet gösterir. Derneğin amaç edindiği hizmetler belli bir yöre veya kitleye hizmetle sınırlı olmayıp bu hizmetlerden bütün vatandaşların yararlanması esastır.
Üye Olma Hakkı ve Üyelik İşlemleri
Madde 5- Fiil ehliyetine sahip bulunan ve derneğin amaç ve ilkelerini benimseyerek bu doğrultuda çalışmayı kabul eden ve mevzuatın öngördüğü koşulları taşıyan her gerçek ve tüzel kişi bu derneğe üye olma hakkına sahiptir.
Ancak yabancı uyruklu gerçek kişilerin üye olabilmesi için Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olması gerekir.
Onursal üyelik için bu koşul aranmaz.
Dernek başkanlığına yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca en çok 30 gün içinde üyeliğe kabul veya isteğin reddi şeklinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir.
Derneğin asıl üyeleri, derneğin kurucuları ile müracaatları üzerine yönetim kurulunca üyeliğe kabul edilen kişilerdir.
Derneğe maddi ve manevi bakımdan önemli destek sağlamış bulunanlar genel yönetim kurulu kararı ile onursal üye olarak kabul edilebilir.
Derneğin şubesi açıldığında dernek merkezinde kayıtlı bulunanların üyelik kayıtları şubelere aktarılır; yeni üyelik müracaatları şubelere yapılır.
Üyeliğe kabul ve üyelikten silinme işleri şube yönetim kurulları tarafından yapılır ve en çok 30 gün içinde bir yazı ile Genel Merkeze bildirilir.
Tüzük Madde 8’de belirtilen haller nedeniyle üyelikten çıkarılma ise şube yönetim kurulunun kararı ve genel yönetim kurulunun onayıyla olur.
Başvurusu kabul edilenler üye kayıt defterine kaydedilir ve en çok 30 gün içinde bir yazıyla Genel Merkeze bildirilir.
Üyelik Ödentisi
Madde 6- Derneğin giriş ödentisi ve yıllık ödentisi üç (3) yıl için Genel Kurul tarafından belirlenir.
Üyelikten Çıkma
Madde 7- Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir.
Üyenin istifa dilekçesi yönetim kuruluna ulaştığı anda çıkış işlemleri sonuçlanmış sayılır. Üyelikten ayrılma, üyenin derneğe olan borçlarını sona erdirmez.
Üyelikten Çıkarılma
Madde 8- Dernek üyeliğinden çıkarılmayı gerektiren haller
1- Dernek Tüzüğüne aykırı davranışlarda bulunmak,
2- Dernek yöneticileri ve üyeler hakkında eleştiri sınırlarını aşarak, hakaret ve karalama niteliği taşıyan söz ve davranışlarda bulunmak,
3- Verilen görevlerden sürekli kaçınmak,
4- Yazılı (SMS, e-posta, mektup vb.) uyarılara rağmen üyelik aidatını altı (6) ay içinde ödememek,
5- Dernek organlarınca verilen kararlara uymamak,
6- Üye olma şartlarını kaybetmiş olmaktır.
Dernekten çıkan veya çıkarılanlar üye kayıt defterinden silinir ve dernek malvarlığında hak iddia edemez.
Derneğin Organları Madde 9-
Dernek organlarının seçimi ve güven oylamaları gizli oyla yapılır. Dernek organlarının kararlarında salt çoğunluk aranır. Dernek organları şunlardır:
- a) Genel Kurul
- b) Genel Yönetim Kurulu
- c) Denetleme Kurulu’dur.
Genel Kurulun Kuruluş Şekli, Toplanma Zamanı, Çağrı ve Toplantı Usulü
Madde 10- Genel Kurul derneğin en yetkili organıdır. Genel Kurul; Genel Merkez yönetim ve denetim kurullarının asıl ve yedek üyeleri, şube yönetim kurulu başkanları ile şubelerde seçilmiş delegelerden oluşur.
Madde 11- Genel Kurul üç (3) yılda bir şubat ayı içerisinde olağan olarak toplanır. Toplantıya çağrı, Dernekler Yasası’nda gösterilen yönteme uygun olarak genel yönetim kurulu tarafından yapılır.
Madde 12- Genel yönetim kurulu ve denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı isteği üzerine 30 gün içinde dernek Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağrılır. Genel yönetim kurulu Genel Kurulu toplantıya çağırmazsa üyelerden birinin başvurusu üzerine Sulh Hâkimi, üç (3) üyeyi Genel Kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.
Madde 13- Genel yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre Genel Kurula katılma hakkı bulunan üyelerin bulunanların listesini düzenler. Genel Kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az 15 gün önceden, toplantının günü, saati, yeri ve gündemi en az bir gazetede veya derneğin internet sayfasında ilan edilmek, yazılı olarak bildirilmek, üyenin bildirdiği elektronik posta adresine ya da iletişim numarasına mesaj gönderilmek veya mahalli yayın araçları kullanılmak suretiyle toplantıya çağrılır.
Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi (7) günden az, 60 günden fazla olamaz.
Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. Ertelenen toplantının, geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı (6) ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler bu toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır.
Genel Kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz.
Madde 14- Genel Kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hallerinde ise üçte ikisinin katılımıyla toplanır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak bu toplantıya katılan üye sayısı yönetim ve denetleme kurulu üye sayısının iki katından az ise Genel Kurul toplantısı yapılmaz.
Genel Kurulda kararlar salt çoğunlukla alınır.
Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi (7) gün içinde teslim etmekten sorumludur.
Madde 15- Genel Kurul dernek merkezinin bulunduğu yerden başka yerde toplanamaz. Genel Kurula katılacak üyeler genel yönetim kurulu tarafından düzenlenen listedeki adları sırasına imza atarak toplantı yerine girerler. Üyelerin resmi kimlikleri görevliler tarafından kontrol edilir. Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa, durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı genel yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından açılır.
Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde genel yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir.
Açılıştan sonra toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ile yeteri kadar başkan yardımcısı ve yazman seçilerek divan kurulu oluşturulur.
Toplantının yönetimi divan kurulu başkanına aittir. Yazmanlar toplantı tutanağını düzenlerler. Genel Kurul tutanağı divan kurulu tarafından imzalanır ve Genel Kurul sonunda diğer bütün tutanak ve belgelerle birlikte yönetim kuruluna verilir.
Genel Kurulda her üyenin bir (1) oy hakkı vardır. Onursal üyeler genel kurul toplantılarına katılabilir ancak oy kullanamazlar.
Oy kullanan üyelerin divan heyetine veya sandık kurulu görevlendirilmişse sandık kuruluna kimliklerini göstermeleri ve hazirun listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamaları zorunludur.
Toplantıda Görüşülecek Konular
Madde 16- Dernek Genel Kurulunda yalnız gündemde yer alan konular görüşülür ancak toplantıda hazır bulunan üyelerin en az onda biri tarafından görüşülmesi istenen konuların gündeme alınması zorunludur.
Genel Kurulun Görev ve Yetkileri
Madde 17- Aşağıda yazılı işler, Dernek Genel Kurulu tarafından görüşülüp karara bağlanır.
- a) Dernek organlarını seçmek,
- b) Dernek tüzüğünü değiştirmek,
- c) Derneğin federasyona katılması veya ayrılmasına karar vermek,
- d) Dernek Genel Kurulunca seçilen organların çalışma raporlarını incelemek ve bu kurulları aklamak ya da haklarında dava açmaya yetki vermek,
- e) Bütçeyi ve kadro çizelgelerini görüşüp, aynen ya da değiştirerek kabul etmek,
- f) Derneğe gerekli taşınır ve taşınmaz malların satın alınması, ipotek edilmesi ya da ipoteğin çözülmesi, bağışlanması ve devredilmesi konularında genel yönetim kuruluna yetki vermek.
- g) Derneğin gerekli yasal koşullar yerine getirilmek şartı ile uluslararası etkinlikte bulunması, yurtdışında temsilcilik ve şube açılması veya yurtdışında bulunan kuruluşlara üye olarak katılmasına ya da ayrılmasına karar vermek,
- h) Üyeliği reddedilen veya dernekten çıkarılan üyelerin itirazlarını incelemek ve karara bağlamak,
ı) Dernekler Yasasında yazılı genel hükümlerle, tüzüğünde belirtilen diğer görevleri yapmak,
- i) Derneğin dağıtılmasına ve mallarının elden çıkarılması biçimine karar vermek, tasfiye memurunu görevlendirmek,
- j) Dernek şubelerinin açılması, kapatılması ve şube yönetiminin görevden alınması hususlarına karar vermek ve bu işlemlerin yürütülmesi için genel yönetim kurulunu yetkilendirmek,
- k) Genel yönetim kurulunca dernek çalışmaları ile ilgili olarak hazırlanacak yönetmelikleri inceleyip aynen veya değiştirerek onaylamak,
- l) Genel yönetim kurulunun diğer önerilerini karara bağlamak,
- m) Mevzuatta Genel Kurulca yapılması belirtilen diğer görevleri yerine getirmek,
- n) Derneğin en yetkili organı olarak, derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işlerin görülmesi ve yetkilerin kullanılmasını sağlamak.
Genel Yönetim Kurulu
Madde 18- Genel yönetim kurulu, derneğin karar ve yürütme organıdır. Genel Kurul tarafından, dernek üyeleri arasından seçilen 13 asıl ve yedi (7) yedek üyeden oluşur. Görev süresi üç (3) yıldır. Genel yönetim kurulu, ilk toplantısında dernek başkanı, başkan yardımcısı, genel sekreter, genel sekreter yardımcısı, genel sayman ve genel sayman yardımcısı ile bir (1) üyeden oluşan Merkez Yürütme Kurulunu seçer. Bu seçimler gizli oyla yapılır, kararlarda salt çoğunluk aranır.
Genel Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
Madde 19- Genel yönetim kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
- a) Tüzük hükümlerini ve Genel Kurul kararlarını uygular.
- b) Derneği temsil eder ya da bu konuda kendi üyelerinden bir ya da birkaçına yetki verir.
- c) Çalışmalarını yürütebilmek için olanaklarına göre gerekli personeli alabilir.
- d) Her türlü satın alma, satma, borçlanma ve masraf işlemlerini yapar.
- e) Bütçeyi çalışma programlarını ve her çeşit önerileri düzenleyip Genel Kurula sunar.
- f) Gerektiğinde yasa ve tüzük ile kendisine verilen yetkilerin bir bölümünü merkez yürütme kuruluna devreder.
- g) Gerektiğinde dernek adına dava açmaya karar verir, bunun dışında yasayla verilen yetkileri kullanır.
- h) Şube yönetim kurulu üyeleri ile yılda en az iki (2) kere toplantı düzenler. Bu toplantılara katılan başkan veya yetkilendirilen bir üyenin toplantı gideri şube bütçesinden karşılanır.
ı) Derneğin çalışmaları ile ilgili yönetmelikleri hazırlayarak genel kurula sunar.
- i) Genel Kurulun verdiği yetki ile taşınmaz mal satın almak, derneğe ait taşınır ve taşınmaz malları satmak, bina veya tesis inşa ettirmek, kira sözleşmesi yapmak dernek lehine rehin, ipotek veya ayni haklar tesis ettirmek görevlerini yerine getirir.
- j) Genel Kurulun verdiği yetki ile şube açmaya ait işlemleri yürütür.
- k) Temsilcilik açma işlemlerini yürütür.
- l) Derneğin şubelerini denetler.
- m) Bütçenin uygulanmasını sağlar.
- n) Derneğe üye alınması veya üyelikten çıkarılma hususlarında karar verir.
- o) Derneğin amacını gerçekleştirmek için yetkisi dâhilinde her çeşit kararı almak ve uygulamakla görevlidir.
- p) Mevzuatın kendisine verdiği diğer görevleri yapar ve yetkilerini kullanır.
Genel Yönetim Kurulunun Toplanması
Madde 20- Genel yönetim kurulu ayda en az bir kez olmak üzere ve önceden kararlaştırılan günlerde çağrısız olarak toplanır. Görüşme gündemini genel sekreter hazırlar. Ancak, üyelerden iki kişinin yazılı olarak istediği konular da gündeme alınır. Başkan, bulunmadığı hallerde yardımcısı ya da genel sekreter, genel yönetim kurulunu olağanüstü toplantıya çağırabilir.
Madde 21- Toplantılar yarıdan bir fazla üyenin katılımı ile yapılır. Kararlar salt çoğunlukla alınır.
Genel yönetim kurulu üyelerinden biri veya tümü herhangi bir nedenle görevden ayrılırsa yedek üyeler oy sırasına göre asıl üyeliğe gelir. Özürsüz olarak üst üste üç (3) ve yılda toplam beş (5) toplantıya katılmayan üyeler yönetim kurulu üyeliğinden çekilmiş sayılır.
Madde 22– Genel yönetim kurulunun üye sayısı boşalmalar nedeniyle üye tam sayısının yarısından aşağıya düşerse mevcut yönetim kurulu veya denetleme kurulu üyeleri tarafından Genel Kurul bir ay içinde toplantıya çağrılır.
Merkez Yürütme Kurulu
Madde 23- Merkez yürütme kurulu, genel yönetim kurulunun ilk toplantısında kendi üyeleri arasından seçeceği başkan, başkan yardımcısı, genel sekreter, genel sekreter yardımcısı, genel sayman, genel sayman yardımcısı ve bir üyeden oluşur. Kurul haftada bir olağan olarak toplanır. Bunun dışında başkanın bulunmadığı zamanlarda yardımcısının, genel sekreterin veya iki üyenin yazılı isteği üzerine olağanüstü toplanır.
Genel yönetim kurulu tarafından alınan kararları ve verilen görevleri yerine getirir, verilen yetkileri kullanır.
Özürsüz olarak üst üste üç (3) ve yılda toplam 10 toplantıya katılmayan üye çekilmiş sayılır. Genel yönetim kurulu, yapacağı ilk toplantıda çekilmiş sayılan üyenin yerine yeni üye seçer.
Ayda bir kez genel yönetim kurulu toplantısı düzenler.
Başkan ve Başkan Yardımcısı
Madde 24- Başkan ve başkan yardımcısı, genel yönetim kurulu üyeleri arasından, genel yönetim kurulunun ilk toplantısında seçilir. Seçim için çoğunluk oyu zorunludur.
Madde 25- Genel yönetim kurulu üyelerinin en az beşinin yazılı güvensizlik ve/veya yetersizlik önerileri ile genel yönetim kurulunun ilk toplantısında başkan veya başkan yardımcısı hakkında görüşme açılır. Görüşme sonunda başkan veya başkan yardımcısı hakkında güven oylaması yapılır. Üye salt çoğunluğunun güvensizlik oyu vermesi halinde başkan veya başkan yardımcısı çekilmiş sayılır.
Başkan ve Başkan Yardımcısının Görev ve Yetkileri
Madde 26- Başkan tüm kurum ve kişilere karşı derneği temsil eder. Derneğin denetleme kurulu dışında bütün organ ve alt kurulların başkanıdır. Yokluğunda bu görevleri başkan yardımcısı yürütür.
Genel yönetim kurulunun verdiği yetkileri kullanır. Dernek çalışmalarının düzenli yürütülmesini sağlar.
Genel Sekreter ve Genel Sekreter Yardımcısı
Madde 27- Genel sekreter ve genel sekreter yardımcısı, genel yönetim kurulu üyeleri arasından seçilir.
Genel Sekreter ve Genel Sekreter Yardımcısının Görev ve Yetkileri
Madde 28- Başkanın ve başkan yardımcısının bulunmadığı ya da onların görevlendirdiği hallerde, genel yönetim kurulu ve merkez yürütme kurulu toplantılarına başkanlık eder. Başkan ve başkan yardımcısının olmadığı hallerde, başkanın yetki ve görevlerini yüklenir ve yürütür.
Tüzük, Genel Kurul ve genel yönetim kurulu kararlarına göre derneğin her türlü yazışmalarını düzenli şekilde yürütür.
Dernek şube ve temsilcilikleri arasında uygun çalışmayı sağlar. Genel yönetim kurulunun kendisine verdiği diğer işleri yapar.
Başkanlığın ve başkan yardımcılığının boşalması halinde bu görevi yeni başkan seçilene kadar yürütür.
Genel sekreterin yokluğunda bu görevleri yardımcısı yürütür.
Genel Sayman ve Genel Sayman Yardımcısı
Madde 29- Genel sayman ve genel sayman yardımcısı, genel yönetim kurulu üyeleri arasından seçilir. Görev ve yetkileri şunlardır:
- a) Derneğin gelirlerinin ve üye ödentilerinin zamanında ve tam olarak toplanmasını ve zorunlu defterlerin düzenli şekilde günü gününe tutulmasını sağlamak, vadesi gelmiş alacakların tahsili ve borçların ödenmesi için gerekli işlemleri yapmak,
- b) Dernek adına yapılacak bütün giderlerin, Dernek Tüzüğü, Genel Kurul ve yönetim kurulu kararlarına uygun olarak yürütülmesini sağlamak,
- c) Zorunlu durumlarda gerekli işlemlerin bir hafta içinde tamamlanması koşulu ile genel yönetim kurulunca saptanacak miktarlarda harcamalar yapmak,
- d) Genel Kurula sunulacak mali bütçeyi hazırlamak,
- e) Derneğin mallarından, parasından birinci dereceden sorumlu olup, demirbaş defteri tutulmasını sağlamak,
- f) Genel yönetim kurulunun vereceği diğer görevleri yapmak.
Genel saymanın yokluğunda görevlerini yardımcısı yürütür.
Denetleme Kurulu
Madde 30- Denetleme kurulu, Genel Kurulda derneğin üyeleri arasından üç (3) asıl, üç (3) yedek olarak seçilir. Denetleme kurulu seçildikten sonra en geç 15 gün içinde toplanarak kendi arasından bir başkan seçer. Kurul kendi başkanının çağrısı üzerine yılda en az bir kez toplanır ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve toplandığında Genel Kurula sunar. Genel yönetim kurulunun isteği üzerine de denetleme yapar. Denetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka bir sebeple boşalma olduğu takdirde oy oranına göre yedek üyelerin çağrılması mecburidir.
Denetleme Kurulunun Görev ve Yetkileri
Madde 31-
- a) Derneğin bütün çalışmalarının Tüzük, Genel Kurul ve genel yönetim kurulu kararlarına uygun olup olmadıklarını inceler ve gerekli uyarıları yapar. Gerektiğinde Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırır.
- b) Yaptığı denetleme sonuçlarını bir rapor haline getirir, saptadığı eksik ve aksaklıkların düzeltilmesi için genel yönetim kurulunu uyarır.
- c) Genel Merkezin ve şubelerin dosya, defter ve kayıtlarını her zaman denetleyebilir
- d) Derneğin yılsonu itibariyle faaliyetlerini, gelir ve gider işlemlerinin sonuçlarını, düzenleyeceği rapor ile her yılsonu genel yönetim kuruluna, toplandığında Genel Kurula sunar.
Şubeler, Kuruluşları ve Temsilcilikler Görev ve Yetkileri
Madde 32– Genel yönetim kurulu, Genel Kuruldan aldığı yetkiyle, Dernekler Yasası ve dernek tüzüğüne göre uygun görülecek il, ilçe ve beldelerde derneğin amaçlarını yaşama geçirmek ve faaliyetlerini yürütmek üzere şube açabilir. Bunun için gerekli koşulları taşıyan en az beş (5) kişi, şube açmak için genel yönetim kuruluna başvururlar. Verilen yetki ile şubeyi kurarlar.
Kurucu üyeler; Genel Hükümler, Dernekler Yasası, dernek tüzüğü, Genel Kurul kararları, genel yönetim kurulu genelge, duyuru ve direktiflerine göre şube yönetim kurulu seçilene kadar, bu kurulun görev ve yetkilerini kullanır. İlk olağan şube Genel Kurulu altı (6) ay içinde gerçekleştirilir.
Çalışmaları yukarıdaki hükümlere uygun olmayan ya da yeterli görülmeyen şube yönetim kurullarına, genel yönetim kurulunca şubeyi en geç bir (1) ay içinde Genel Kurula götürmek üzere talimat verilir. Buna uymayan şube yönetim kurulu, Genel Kurul ya da yetkilendirdiği genel yönetim kurulu tarafından görevden alınır ve üç (3) ay içinde Genel Kurulu yapmak üzere geçici bir yönetim kurulu görevlendirilir.
Temsilcilikler
Dernekler Yasası ve tüzüğüne göre uygun görülecek il, ilçeler ve beldelerde derneğin faaliyetlerini yürütmek amacıyla temsilcilik açılabilir.
Şubeler temsilcilik açamazlar.
Temsilciliğin adresi, yönetim kurulu kararıyla temsilci olarak görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından o yerin Mülkî İdare Amirliğine yazılı olarak bildirilir.
Derneğin Şubelerinin Kuruluşu
Madde 33- Dernek şubesini açmak isteyen en az beş (5) kişi, gerekli belgelerle genel yönetim kuruluna başvurur. Yönetim kurulu başvuruyu değerlendirir ve Genel Kurul onayını aldıktan sonra şube açma işlemlerini yürütür. Şube Kurucular Kurulu, Dernekler Yönetmeliğinde belirtilen şube kuruluş bildirimini ve gerekli belgeleri şube açılacak yerin en büyük Mülki İdare Amirliğine verir.
Şubelerin Görev ve Yetkileri
Madde 34- Şubeler tüzel kişiliği olmayan, dernek amaç ve hizmet konuları doğrultusunda özerk faaliyetlerde bulunmakla görev ve yetkili, tüm işlemlerinden doğan alacak ve borçlarından ötürü kendisinin sorumlu olduğu dernek iç örgütüdür.
Şube Organları
Madde 35- Şube Genel Kurulunun kuruluşu ve yetkileri şunlardır:
- a) Şube Genel Kurulu, şubenin üyelerinden oluşur.
- b) Şube Genel Kurulu üç (3) yılda bir olağan olarak toplanır.
- c) Şube Genel Kurulu, Genel Hükümlerde, Dernekler Yasasında ve Tüzükte şubeler için belirtilen tüm yetkileri kullanır. Şubenin gelir ve giderlerini, çalışmalarını inceler, sorumlu organları aklar ya da mahkemeye gönderilmelerine karar verir.
- d) Şube organları (yönetim kurulu, denetleme kurulu ve delegeler), Şube Genel Kurulunca seçilir.
- e) Şube Genel Kurulu, şube yönetim kurulu kararı ile veya üyelerin beşte birinin yazılı başvurusu üzerine yönetim kurulunca olağanüstü toplantıya çağrılır.
Şubelerin Genel Kurullarının Toplanma Zamanı ve Genel Merkez Genel Kurulunda Nasıl Temsil Edileceği
Madde 36- Şubeler olağan Genel Kurullarını, Genel Merkez Genel Kurullarından en az iki (2) ay önce bitirmek zorundadırlar. Şubelerin olağan Genel Kurulu üç (3) yılda bir Kasım ayı içerisinde şube yönetim kurulunca belirlenecek gün, yer ve saatte toplanır.
Şubeler, Genel Kurul sonuç bildiriminin bir örneğini toplantının yapıldığı tarihi izleyen 45 gün içinde Mülki İdare Amirliğine ve aynı Genel Kurul sonuç bildirimini, özgün eklerinin onaylı örneği ile birlikte dernek Genel Merkezine bildirmek zorundadırlar.
Şubeler, Genel Merkez Genel Kurulunda, seçilmiş delege(ler) ve doğal delege olan şube başkanıyla temsil edilir. Şubede kayıtlı her 20 üye için bir (1) delege seçilir; arta kalan üye sayısı 10’dan fazla ise sayıya 1 delege daha eklenir. Şubenin üye sayısı 20’den az ise 1 delege seçilir.
Genel Merkez Genel Kuruluna en son şube Genel Kurulunda seçilen delegeler katılır.
Şube Yönetim Kurulu
Madde 37- Şube yönetim kurulunun kuruluşu, görev ve yetkileri şunlardır:
- a) Yönetim kurulu, beş (5) asıl ve beş (5) yedek üye olarak seçilir. İlk toplantıda görev bölüşümü yapılarak şube başkanı, şube sekreteri ve şube saymanını seçer.
- b) Üye sayısı 60’ı aşan şubelerde yönetim kurulu yedi (7) asıl, yedi (7) yedek üyeden oluşur.
- c) Şube yönetim kurulu, bulunduğu yerde derneği temsil eder. Genel Merkez tarafından verilecek görevleri yapar, şube büro ve komisyonlarını oluşturur.
- d) Şube yönetim kurulu, olağanüstü durumlar dışında ayda bir genel üye toplantısı düzenler. Ayrıca yönetim kurulu, gerek gördüğü zaman veya 10 üyenin yazılı istemi üzerine genel üye toplantıları düzenler, gündemdeki konular tartışılır, sonuçları duyurulur.
Madde 38- Şube Genel Kurulu, denetleme işlemini yürütmek üzere üç (3) asıl, üç (3) yedek denetçi seçer. Tüzüğün 29 ve 30. maddeleri, şube denetleme kurulu için de geçerlidir.
Madde 39- Şube yönetim kurulu üyeleri ile şube denetçileri derneğin Genel Merkez organlarında görev alabilirler. Ancak seçildikleri anda şubedeki görevlerinden ayrılırlar.
Mali Hükümler
Madde 40- Derneğin gelirleri şunlardır:
- a) Üye ödentileri; üyelerden giriş aidatı ve yıllık ödenti alınır.
- b) Dernekçe düzenlenen eğlence, temsil, dinleti, yayınlar, kermes ve buna benzer çalışmalardan sağlanan gelirler
- c) Bağış ve yardımlar, ticari faaliyetler
Yıl içinde elde edilen dernek gelirlerinin en az üçte ikisi dernek amaçları için harcanır.
Madde 41- Şube yönetim kurulları, üyelerinin üyeliğe giriş ve 12 aylık ödentilerinin dörtte birini her yıl en geç Ekim ayının 20’sine dek Genel Merkezin hesabına gönderirler. Genel Merkez zorunlu durumlarda şubelere maddi yardımda bulunabilir.
Madde 42- Derneğin paraları derneğin yararı gözetilerek ulusal bankalardan birine yatırılır. Bankadan para çekilmesi, başkan, genel sekreter ve genel saymandan herhangi ikisinin ortak imzaları ile olur. Yönetim kurulunun saptayacağı kadar para, saymanın sorumluluğu altında dernek kasasında bulundurulur.
Derneğin Defter Tutma Esas ve Usulleri ve Tutulacak Defterler
Madde 43- Dernekte, işletme hesabı esasına göre defter tutulur. Derneğin ticari işletmesi açılması durumunda varsa bu ticari işletme için Vergi Usul Kanunu hükümlerine uyulur.
Madde 44- Derneğin defter ve kayıtları Dernekler Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esasa uygun olarak tutulur.
Madde 45- Dernekte aşağıda yazlı defterler tutulur.
- a) Karar Defteri
- b) Üye Kayıt Defteri
- c) Evrak Kayıt Defteri
- d) Demirbaş Defteri,
- e) İşletme Hesabı Defteri
- f) Alındı Belgesi Kayıt Defteri
Madde 46- Dernekte tutulması zorunlu olan defterler kullanmaya başlanmadan önce İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğüne veya Notere tasdik ettirilir. Bu defterlerin kullanılmasına sayfalar bitene kadar devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz.
Madde 47- Yılsonunda “İşletme Hesabı Tablosu” düzenlenir.
Derneğin Gelir ve Gider İşlemleri
Madde 48- Dernek gelirleri “Alındı Belgesi” ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti, alındı belgesi yerine geçer.
Madde 49- Dernek giderleri fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak derneğin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. Maddesi kapsamında bulunan ödemeler için Vergi Usul Kanunu Hükümlerine göre “Gider Pusulası” bu kapsamda bulunmayan ödemeleri için “Gider Makbuzu” düzenlenir. (Örnek Dernekler Yönetmeliği ek 13)
Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneğe yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise “Ayni Bağış Alındı Belgesi” ile kabul edilir. (Örnek: Dernekler Yönetmeliği Ek:15)
Alındı Belgeleri
Madde 50- Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak “Alındı Belgeleri” (Dernekler Yönetmeliği Ek:17’de gösterilen biçim ve ebatta) yönetim kurulu kararı ile matbaaya bastırılır.
Alındı Belgelerinin bastırılması ve kontrolü, matbaadan teslim alınması, deftere kaydedilmesi, eski ve yeni saymanlar arasında devir teslimi ve Alındı Belgesi ile dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler tarafından bu Alındı Belgelerinin kullanımına ve toplanılan gelirlerin teslimine ilişkin hususlarda Dernekler Yönetmeliği’nin hükümlerine göre hareket edilir.
Yetki Belgesi
Madde 51- Yönetim kurulu asıl üyeleri hariç, dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden (Dernekler Yönetmeliği Ek-19’da yer alan) “Yetki Belgesi” dernek tarafından iki nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yönetim kurulu asıl üyeleri Yetki Belgesi olmadan gelir tahsil edebilir.
Yetki Belgelerinin süresi, yönetim kurulu tarafından en çok bir yıl olarak belirlenir. Süresi biten Yetki Belgeleri, birinci fıkraya göre yenilenir. Yetki Belgesinin süresinin bitmesi veya adına Yetki Belgesi düzenlenen kişinin görevinden ayrılması, ölümü, işine veya görevine son verilmesi gibi hallerde, verilmiş olan Yetki Belgelerinin dernek yönetim kuruluna bir hafta içinde teslimi zorunludur. Ayrıca, gelir toplama yetkisi yönetim kurulu kararı ile her zaman iptal edilebilir.
Gelir ve Gider Belgelerinin Saklama Süresi
Madde 52- Defterler hariç olmak üzere, dernek tarafından kullanılan Alındı Belgeleri, harcama belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak beş (5) yıl süreyle saklanır.
Beyanname Verilmesi
Madde 53– Derneğin bir önceki yıla ait faaliyetleri ile gelir ve gider işlemlerinin yılsonu itibarıyla sonuçlarına ilişkin (Dernekler Yönetmeliği Ek- 21) “Dernek Beyannamesi” genel yönetim kurulu tarafından onaylandıktan sonra, her takvim yılının ilk dört (4) ayı içinde dernek başkanı tarafından ilgili Mülki İdari Amirliğine verilir.
Şubelerin ise yıllık beyannamelerini Genel Merkeze her takvim yılının ilk iki (2) ayı içinde göndermeleri zorunludur.
Bildirim Yükümlülüğü
Madde 54- Mülki İdare Amirliğine yapılacak bildirimler;
Genel Kurul Sonuç Bildirimi
Olağan veya olağanüstü Genel Kurul toplantılarını izleyen 45 gün içinde, yönetim ve denetim kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren (Dernekler Yönetmeliği Ek- 3’de sunulan) “Genel Kurul Sonuç Bildirimi” yönetim kurulu başkanı tarafından ilgili Mülki İdare Amirliğine bildirilir.
Genel Kurul sonuç bildirimine:
1- Divan başkanı, başkan yardımcıları ve yazman tarafından imzalanmış Genel Kurul Toplantı Tutanağı örneği,
2- Tüzük değişikliği yapılmışsa tüzüğün değişen maddelerinin yeni ve eski şekli ile dernek tüzüğünün son şeklinin her sayfasına yönetim kurulunca imzalanmış örneği eklenir.
Taşınmazların Bildirilmesi
Madde 55- Derneğin edindiği taşınmazlar tapuya tescilinden itibaren 30 gün içinde “Dernekler Yönetmeliği Ek- 26’da sunulan) “Taşınmaz Mal Bildirimi”ni doldurmak suretiyle Mülki İdare Amirliğine bildirilir.
Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi
Madde 56- Yurtdışından yardım alacak olan dernekler Ek-4’te belirtilen Yurtdışından Yardım Alma Bildirimini doldurup Mülki İdare Amirliğine bildirir.
Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Birlikte Yürütülen Ortak Projelerle İlgili Bildirim Madde 57- Derneğin görev alanına ilişkin konularda kamu kurum ve kuruluşları ile yürüttüğü ortak projelerle ilgili olarak yapılan protokol ve projenin örneği (Dernekler Yönetmeliği Ek- 23’de gösterilen) “Proje Bildirimi”ne eklenerek, protokol tarihini izleyen bir ay içinde dernek merkezinin bulunduğu yerin Valiliğine verilir.
Değişikliklerin Bildirilmesi
Madde 58- Derneğin yerleşim yerinde meydana gelen değişiklik (Dernekler Yönetmeliği Ek- 24’de belirtilen) “Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimi”, Genel Kurul toplantısı dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikler (Dernekler Yönetmeliği Ek- 25’de belirtilen) “Dernek Organlarında Değişiklik Bildirimi” doldurulmak suretiyle değişikliği izleyen 45 gün içinde Mülki İdare Amirliğine bildirilir.
Dernek tüzüğünde yapılan değişiklikler, tüzük değişikliğinin yapıldığı Genel Kurul toplantısını izleyen 45 gün içinde, Genel Kurul Sonuç Bildirimine eklenerek Mülki İdare Amirliğine bildirilir.
Derneğin İç Denetimi
Madde 59- Dernekte Genel Kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu tarafından iç denetim yapılacağı gibi bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel Kurul, yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
Denetim kurulu tarafından en geç yılda bir (1) defa derneğin denetimi gerçekleştirilir.
Derneğin Borçlanma Usulleri
Madde 60- Dernek, amacını gerçekleştirmek ve faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duyulması halinde yönetim kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma kredili mal ve hizmet alımı konularında olabileceği gibi nakit olarak da yapılabilir. Ancak bu borçlanma derneğin gelir kaynakları ile karşılanamayacak miktarda ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek nitelikte yapılamaz.
Derneğin Feshi ve Malvarlığının Tasfiye Şekli
Madde 61- Genel Kurul, her zaman derneğin feshine karar verebilir.
Genel Kurulda fesih konusunun görüşülebilmesi için Genel Kurula katılma ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Fesih kararının alınabilmesi için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’üdür. Genel Kurulda fesih kararı oylaması açık olarak yapılır.
Tasfiye İşlemleri
Madde 62- Genel Kurulca fesih kararı verildiğinde, derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, son yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin Genel Kurul kararının alındığı veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adında “Tasfiye Halinde Cumhuriyet Kadınları Derneği” ibaresi kullanılır.
Tasfiye kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi işlemlerini başından sonuna kadar tamamlamakla görevli ve yetkilidir. Bu kurul, önce derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı belgeleri, harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerin tespiti yapılarak, varlık ve yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye işlemleri sırasında derneğin alacaklılarına çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı olması durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan tüm para, mal ve hakları Genel Kurulda belirlenen yere devredilir. Genel Kurulda devredilecek yer belirlenmemişse derneğin bulunduğu ildeki amacına en yakın ve fesih edildiği tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir.
Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri Mülki İdare Amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek süreler hariç üç (3) ay içinde tamamlanır.
Derneğin, para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip tasfiye kurulu tarafından durumun yedi (7) gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin Mülki İdare Amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur.
Derneğin defter ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kurulu üyeleri saklamakla görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve belgelerin saklanma süresi beş (5) yıldır.
Madde 63- Herhangi bir nedenle kapanan şubenin defterleri, kayıtları, taşınır ve taşınmaz malları ile parası Genel Merkeze teslim edilir. Teslim işlemi, şubenin son yönetim kurulunca yapılır. Mal ve paraların teslim edilmemesi ya da eksik edilmesi halinde şubenin son yönetim kurulu üyeleri birlikte ortaklaşa olarak sorumlu tutulur. Aynı yerde yeni bir şube kurulursa bu para ve mallar yeni şubeye aktarılır.
Madde 64- Medeni Kanun ve bu kanuna atfen çıkartılmış olan Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatın dernekler hakkındaki hükümleri uygulanır.